De waarde van patiënt empowerment in de mondgezondheidszorg

Mondpatiënten aan het woord: wat betekent empowerment? Voor veel mondpatiënten betekent empowerment de vrijheid om eigen keuzes te maken in hun zorgtraject. Het gaat om meer dan alleen informatie krijgen; het draait om het gevoel dat je stem telt en dat je actief kunt deelnemen aan beslissingen die je mondgezondheid beïnvloeden. Dit geldt niet alleen voor medische trajecten in het ziekenhuis, maar ook in de tandheelkundige praktijk waar behandelopties vaak uiteenlopen en persoonlijke voorkeuren een belangrijke rol spelen. Patiënt empowerment draait om het versterken van de positie van de patiënt in het zorgproces. In de tandheelkundige praktijk kan dit variëren van eenvoudige preventieve zorg tot ingrijpende behandelingen zoals implantologie of orthodontie. Mondpatiënten geven aan dat ze vooral behoefte hebben aan: Duidelijke informatie: Medische en tandheelkundige taal kan complex zijn. Begrippen als ‘endodontische behandeling’ of ‘parodontitis’ zijn niet voor iedereen direct duidelijk. Mondpatiënten waarderen eenvoudige uitleg, visuele ondersteuning (zoals schema’s of röntgenfoto’s met uitleg), en de mogelijkheid om vragen te stellen zonder zich bezwaard te voelen. Gedeelde besluitvorming: Beslissen over een behandeling doe je samen. In de tandheelkunde kan dit gaan over de keuze tussen een vulling of een kroon, of het wel of niet plaatsen van implantaten. Mondpatiënten willen hun zorgen en voorkeuren kunnen delen zonder het gevoel te hebben dat ze 'lastig' zijn. Toegankelijkheid: Makkelijk contact met zorgverleners, ook digitaal, draagt bij aan een gevoel van controle. In de tandheelkundige praktijk kan dit betekenen dat mondpatiënten eenvoudig online afspraken kunnen plannen, vragen kunnen stellen via een patiëntportaal of snel toegang hebben tot hun behandelgeschiedenis. Uitdagingen vanuit het patiëntperspectief Niet elke mondpatiënt voelt zich direct empowered. Er kunnen verschillende drempels zijn: Gebrek aan vertrouwen: Sommigen voelen zich onzeker over hun kennis en durven geen vragen te stellen. Angst: Tandartsangst is een bekend fenomeen en kan een grote barrière vormen voor open communicatie. Mondpatiënten zijn soms bang om vragen te stellen of voelen zich overweldigd door technische details. Gehaaste consulten: Een drukke praktijk kan ertoe leiden dat consulten gehaast aanvoelen, waardoor mondpatiënten zich niet gehoord voelen. Dit kan het gevoel van machteloosheid versterken. Tips voor mondpatiënten Empowerment is een proces dat groeit met elke stap. Mondpatiënten kunnen zelf bijdragen aan hun gevoel van regie met praktische tips zoals het voorbereiden van consulten, iemand meenemen voor extra steun, door te vragen als iets niet duidelijk is, en een zorgdagboek bijhouden. De rol van de zorgverlener Empowerment is geen eenrichtingsverkeer. Tandartsen en mondhygiënisten kunnen een belangrijke rol spelen door actief te luisteren, empathisch te communiceren en een veilige omgeving te creëren waarin vragen welkom zijn. Dit draagt bij aan een betere behandelrelatie en uiteindelijk ook aan betere mondgezondheid. Conclusie Patiënt empowerment begint bij gehoord worden — en dat geldt voor zowel de patiënt als de zorgverlener. In de tandheelkundige praktijk betekent dit dat er ruimte is voor dialoog, begrip en samenwerking. Want een goed geïnformeerde en betrokken patiënt is de sleutel tot succesvolle zorg. Hikos maakt medisch specialistische kennis voor iedereen toegankelijk